Rabu, 24 Mei 2017

Djuanda Dadi Seksi II



DJUANDA DADI SEKSI II
(Ana Cerita Rinajut Endah Ing Godhong Jati)
                                    Karya: Rika Andriani
“Duh…Hyang Widi ingkang Maha Agung lan Maha Pirsa…
Ing ratri iki, ing sangisore kartika lan badra dak sastra nawula kanggo siro ingkang tebih saking sesawangan, ing angen tansah ngalambara sira…
Kelingan rikala ing Djuanda dadi saksi aku lan sliramu… Sliramu janji bakal ngenteni baliku ing tlatah Jawa lan tansah ngenteni jawabku…
Nalika wus rong mangsa ketiga aku ana ing tlatah Kalimantan iki ngabdi dadi guru kanggo mulang bocah-bocah ana ing pedalaman susah-seneng dak lakoni kanthi ikhlas ati adoh saka mbah lan sliramu sing dak tresnani. Saben-saben dak ucap pandonga kanggo mbah lan sliramu, panjaluk marang Gusti supaya mbah lan sliramu ana ing pangayome Gusti Allah.
Kang mas… Aku kangen marang sliramu, aku bakal bali ing tlatah Jawa ing telung mangsa ketiga.”
            Lintang lan badra wes ora katon maneh, srengenge surya mulai katon saka etann disusul dhene kluruke pitek jago ana ing kandhang. Lumetese emun saka wit jati sing tumandur kang kokoh ana ing ngarep omah mers sing tak panggoni saklawase ing tlatah Kalimantan iki netesi tanganku sing tumadhah ngrasaake ademe lumetese embun, nanging isuk iki saya adem gak kaya biasane langit katon mendhung saya suwe grimis rintik-rintik. Dak cepetke lakuku menyang sekolahan SMP sing katon sederhana nanging para murid ing kene dhuweni semangat sinau sing bisa ngalahi murid ana ing kutha.
“Loh Dinda… isih isuk kok wes mruput menyang sekolahan, udan riwis-rieis kok ora gawe payung?”
“Eh… mas Bay, injih mas mesakaken lare-lare mas tasik injing pun kathah sing wontensekolahan, mas Bayu piyambak ajenge wonten pundi to mas?”
“Muleh saka omahe pak lurah, anake lagi lara panas”
“Oh… injih mas, njih mpun kula rumiyen njih, manga mas…”. Dak cepetke lakuku amerga udan saya kerep nganti lali yen ana mas Bayu. Mas Bayu iku dokter ana ing kampong kene, podho kaya aku mas Bayu asline saka tlatah Jawa nanging ana dinas menyang tlatah Kalimantan iki.
“Dinda…” keprungu swarane mas Bayu nyeluk jenengku dak mandekke lakuku lan dak sawang mas Bayu rada keplayu marani aku sing jarake wis ana sepuluh meteran saka anggone mau.
“Dalem mas, wonten napa maleh njih?” ucapku sinambi tanganku mayungi wajahu saka banyu udan.
“Aduh… Dinda mengko laky o teles kabeh ora gawe payung”
“Mboten napa-napa mas, pun celak kok”. Dak sawang mas Bayu kaya lagi golek apa-apa sing menawa bisa kanggo payungan, nanging ing sak piturute dalan iki ora ana apa-apa sing bisa kanggo payungan kaya godhong gedhang tuladhane. Mas Bayu mlayu menyang pinggir dalan tanpa aku weruh amerga aku ora pati ndelengake apa sing dilakoni mas Bayu. Ora weruh yen kayata mas Bayu wis ana ing sandingku sinambi mayungi aku nganggo godhong jati sing wis ana ing dhuwur sirahku dicekeli  marang mas Bayu, aku rada guyu nguasi iku.
“Oalah mas Bayu niki kok wonten wae to idene” ucapku sinambi guyu.
“Hehehe… anae mung godhong jati iki Din kanggo mayungi sampeyan, nadyan ora pati ombo saorane lumetese banyu udan ora ngenani Dinda kabeh”. Dak wasi mas Bayu, eseme lan dak dheleng sorot netrane aku kaya weruh ana ketulusan ing mengkono.
“Injih mas Bayu, matur suwon sanget, loh… lha, tapi mas Bayu mengke lak njih teles mayungi Dinda?”
“Ah… ora apa-apa, wis ayo murid-muridmu must iwis ngenteni gurune iki, ayo Dinda”
Aku mung mesem gone mas Bayu sinambi bebarengan, sesandingan mlaku menyang papan sekolahan sing jarake wis kari wolung puluhan meter maneh.
            Bener wae ing sekolahan wis akeh bocah-bocah sing lungguh anteng ngenteni tekaku padahal iki durung jam masuk. “Selamat pagi Bu Dinda…”, ucape bebarengan murid-muridku, aku mesem lan dak jawab sinambute bocah-bocahn iku. Kaya biasane pelajaran lancar nganti jam muleh, amerga wis ora sing bisa dak lakokake ing sekolhan aku bali manyang mers durung nganti aku mlebu isih ing pelataran, saka mburi wis ditututi marang mbak Marni kanca sak mersku.
“Dinda, iki lho maeng ana pak pos teko, ana layang kanggo sampeyan Din”
“Oh injih mbak, matur suwon sanget, manga mbak mlebet”
“Din, sampeyan sido kapan bali menyang Jawa?”
“Insyaallah wulan ngarep mbak”
“Oalah aku lak ya neng kene dewekan yen sampeyan bali”
“Njih mboten to mbak, kan mengke wonten pengganti kula wonten mriki.”
Dak bukak amplop putih lan dak waca layang saka mas Bagus.
“Wus rong mangsa ketiga dak enteni balimu, ora nate ksel angenku mbayangake sliramu.
Ing lingsir wengi saben-saben ora tau jenak yen kelingan sliramu, ing sujudku dak ucap pandonga marang Gustu kanggo Dinda sing adoh saka sesawangan nanging krasa cedak ing kalbu…
Kangen sing tak rasaake kaya dhene godhong jati sing gogrok saka wite ing mangsa ketiga, nanging justru kangen iku sing wis gawe aku kuat, kangen iki ora mateni nanging kangen iki gawe tambahing tresnaku marang Dinda…
Yen ing telung mangsa ketiga Dinda bali, dak enteni tekane Dinda ing Djuanda.”
            Banyu mangsa rendheng kaya-kaya wis asat, ing mega wis ora ana banyu udan kang lumetes sing dhadeake lemah musti teles ora, krasa yen mangsa ketiga wis teko nandaake wis wayahe aku bali menyang tlatah Jawa kaya janjiku marang kang mas Bagus. Isuk iki ing pelataran wis ana mobil Kijang sing bakal ngeterake aku menyang Tarakan. Aku bola-bali ora pati jenak amerga wong sing dak enteni durung neng kene yaiku mas Bayu, mas Bayu janji bakal nyambangi aku sak durunge aku mangkat menyang bandara, nanging nganti seprene aku durung weruh mas Bayu ana ing mengkene.
“Dinda, ati-ati ya, jo lali marang aku neng kene, sering-sering kirim laying utawa telfon yen ana wektu mrene maneh ya”. Pituture mbak Marni sinambi ngrangkul aku mlaku menyang teras. Dak sawang wis akeh wong-wong sing arep dak pamiti, murid-muridku ya akeh sing neng mengkene, salah siji muridku nyedak lan ngewenehi kotak bungkusan ijo pupus isine kanggo kenang-kenangan, dak salami kabeh wong sing ana ing kene, rasane abot ninggalake tlatah ki luwih abot saka pisanan aku arep mangkat mrene.
            Dak sawang wit jati sing tumandur ing pelataran, ngelengake aku marang mas Bayu, panggonan pisanan aku ketemu lan kenal mas Bayu sing wektu iku weruh aku ing pelataran takon papan panggonanne mbak Marni, ora weruh yen kayata panggonane mbak Marni wis ditemokake. Dak langkahake menyang mobil moro-moro mas Bayu kayata wis mrene cepet-cepet nyedaki aku. Aku mesem lega wis anan mas Bayu sak durunge aku mangkat.
“Din, sepurane aku mentas bisa mrene aku rada akeh pasien ing puskesmas sing ora bisa tak tinggal”. Ucape mas Bayu dak sawang katon kesel babar mlayu-mlayu mrene.
“Injih mas, mboten napa-napa, Dinda bungah tasik saget ketemu mas Bayu sak derange Dinda mangkat, Dinda pamit njih”
“Iya Dinda… isih bisa ketemu Dinda saorane aku ora bakal gelo, ati-ati Din”. Sawise pamitan marang mas Bayu aku mlebu mobil sing lawange wis dibukakake dene Pak Pur, sopir sing bakal ngeterake aku. Rasane ing ati isih abot ninggalake tlatah iki, sak durunge sempat aku mlebu mas Bayu nyeluk aku maneh
“Dinda… aku bakal sowan menyang omahe Dinda yen aku wis bali menyang tlatah Jawa, aku janji Din, entenono aku”
“Injih mas, Dinda rantos mas Bayu”. Aku mesem dak lambekake tanganku marang wong-wong ing mengkene lan mas Bayu.
            Wis ana sewulan aku bali menyang omah tlatah Jawa, nanging kayata ora kaya sing dak impekne, mas Bagus wis ora kaya mbiyen, iki kayata sing kudu dak trima oranate tak piker yen mas Bagus secepet iku nandur tresno marang wong liya yaiku marang Eny. Aku lagi ngerti saka mas Fikri weruh dewe yen mas Bagus lan Eny dhuweni sesambungan sing raket. Aku isih ileng wulan kepungkur mas Bagus ngenteni tekaku ing Djuanda, isih ileng marang layang-layang sing dikirim kanggo aku, isih kelingan biyen jaluk pangapuraku amerga wis ninggalake aku. Atiku tansaya rengka yen kelingan cerita-cerita biyen aku lan mas Bagus lumetes iluhku nelesi pipi, nyatane mas Bagus ora kena dipercaya nanging, iki pancen sing kudu dak tampa mas Bagus dudu jodoku sing wis katulis ing lauh mahfuz.
Sesambungan sing ana ing antarane dhewe iki ora kaya wit jati singiso kuat ing mangsa ketiga, nanging kaya wohe randu sing mletek mabul-mabul keterak angina ilang.
Aku salah dhuweni pangarepan marang sliramu, dak enteni piro suwene myatane ora kaya sing tak impekake. Sliramu nate nandur janji marang aku nganti saiki isih tak ileng janjimu nanging sliramu musti lungikar limiting ukara.
Wes tak coba ngerteni sliramu, tak jaga ati iki nanging sliramu ora nate ngerti… ngerti ora yen aku nate netesake iluhku yen ileng janjimu biyen? Ngerti ora yen aku isih dhuweni rasa marang sliramu nanging rasa iki wis dadi siji karo lara atiku.
Ora gampang kanggo aku njabut rasa iki, ora segampang nek mu njabut telo ana ing kebun. Ngene iki yen aku wes kandha opo sing bakal kok lakokake kanngge aku? Ning atiku wis kadung renok rempu, nek mu jaluk sepura gampang, nek mu ngucap janji gampang, nanging ing nyatane kuwi kabeh ora ana apa-apane.
Siji panjalukku aja sok ngumbar janji yen nyatane sliramu ora bisa, aja ngwenehi pangarepan marang wong yen mbesoke kok tinggalake.”
            “Din, matur suwon sliramu wis ngwenehi aku kesempatan wis gelem ngwenehi secuil driyamu kangge aku. Aku ora bisa janji yen aku ora ngelarani panggalihmu nanging aku bakal usaha ora nganti dadekake panggalihmu tansah rengka amerga katresnaku marang sliramu gedhe lan bakal kuat kaya dhene wit jati. Wit klapa sing dak tandur pirang tahun kepungkur bakale semampir ing ngarep omahmu lan kita miwiti urip kang anyar, bebarengan ngadepi susah seneng sendingan saklawase nganti kita bisa dadi siji ing akhirat. Insyaallah Gusti ngestoake aku lan sliramu. Bayu lan Dinda”

Djuanda Menjadi Saksi



“DJUANDA MENJADI SAKSI”
                                                Karya: Rika Andriani
 “Lelakon tresnaku tak lilo kanti iklas atiku nanging ra biso mbalekne
Sliramu  soko atiku Sing tansah tak tembang lelakon
Tresno nang njero atiku mergo isih abaot ngilangke sliramu neng njero kalbu.”
            “Healah suarane apik tenan to cah ayu.. tapi iki wes wengi lho nduk, kok isih nembang neng bale, ayo melebu mengko masuk angin lho”. Dawuh si mbah mengagetkan ku, aku hanya diam masih membelakangi si mbah sambil perlahan menghapus sisa air mataku. Aku pun mengikuti langkah si mbah masuk ke dalam rumah. “Lhoh… iki napo iki kok putune si mbah koyok bar nangis, ngopo nduk?”. Aku kaget ternyata si mbah tahu jika aku menangis. “oh mboten kok mbah kula mboten mular, niki wau kula kelilipan” Aku mencoba berbohong menutupi kesedihanku. “Mrene nduk..” Si mbah mengajaku duduk di kursi tangannya yang sudah tua membelai rambutku aku pun tak dapat menyembunyikan tangis sedihku “Mbah wes ngerti, winggi Bagus sowan mrene arepe jaluk pangapura karo cah ayu ku”. Sejenak aku tak dapat menjawab terbayang saat ia meninggalkan aku tanpa alasan yang jelas tanpa tahu apa salahku, bagiku ia hanya lah memberi harapan palsu, semua janjinya kosong tak dapat di buktikan. Bagus ia telah tiga bulan menghilang tanpa kabar setiap aku mengirim pesan tak pernah satupun pesanku yang dibalasnya, telfonpun tak pernah diangkat hingga aku lelah menanti, dan sekarang ia kembali datang membuka luka lama dihati. “Sampun mbah, kula pun nyepurani Bagus, tapi ati kula tasik rengko.” Hanya jawaban itu yang dapat ku jelaskan pada mbahku saat ini selebihnya aku sudah tak mampu lagi barkata. “Yo wis, inget yo cah ayu lebih baik memaafkan dari pada menyimpan dendam” Ucap mbah.“injih mbah,ehm… mbah kula tilem rimiyen njih, mbenjing tasik wonten kuliah” kataku sambil melankahkan kaki membuka tirai kamarku,”Oh iyo nduk, mau Fikri nelvon menyang omah, jerene hpne sampean ora aktif” Langkah kaki ku langsung terhenti saat mbah menyebut nama Fikri.
                                                                        *******
            Hari bergulir dengan sangat cepat, hari ini pun tak terasa beranjak senja burung-burung malam berterbangan mencari dahan untuk dihinggapi. Aku berjalan seorang diri di taman setelah aku melatih anak-anak di sanggar budaya lelah rasanya namun setidaknya aku dapat menghibur diri dan tersenyum bersama anak-anak lugu itu bahkan aku sering di beri bunga mawar merah oleh salah satu anak didikku .“Mbak Dinda..” sapa anak perempuan berumur enam tahun itu dengan wajah ceria dan di tanganya terdapat dua tangkai mawar merah dan kuning bisa ku tebak bahwa mawar itu akan di beri pada ku “Iya, ada apa Nis?” tanyaku sambil tersenyum padanya “Ini mbak, untuk mbak Dinda” ku terima dua tangkai mawar itu “Mawar lagi? Nisa.. kamu dapat dari mana mawar ini?” tanyaku penasaran tapi ia hanya diam kebingungan menjawabku lalu tiba-tiba ia lari dari hadapanku aku pun berusaha mengejarnya “Nisa, jangan lari nanti kamu jatuh..” sambil tetap mengejarnya kulihat Nisa menemui seseorang bertubuh tegap tinggi namun aku tak tau pasti siapa orang itu karena ia membelakangiku, ku melangkah mendekati sosok itu Nisa pun telah berlari lagi bersama teman-temannya bermain di area sanggar, aku semakin dekat ia berbalik dan menatapku “Bagus…” ucapku lirih namun dapat terdengar olehnya tak kusangka ia dihadapanku, jantungku berdesir seiringan dengan angin yang menerpa sebagian rambutku. Ia masih diam tapi tatapan matanya seakan memintaku untuk tetap tinggal, tanpa pikir panjang aku langsung pergi mempercepat langkah kakiku tanpa menghiraukan ia memanggil namaku berkali-kali “Dinda..Din,Dinda… aku mohon beri aku kesempatan aku akan menjelaskan semuanya” langkahkanya terus mengikutiku, kuhentikan langkahku ia berdiri di depanku, “Aku sudah tahu kang, kang mas pun mboten usah cari Dinda lagi kang mas lebih baik menuruti apa kata ibu-bapak mas Bagus mawon, mboten wonten tiyang sepah ingkang badhe njurumusaken putrane” ucapku dengan lugas ku tatap ia seolah tersentak mendengar penuturanku “Dinda tahu dari mana masalah itu?” tanyanya “Fikri, Mas Fikri sudah pernah cerita ke Dinda waktu itu mas Fikri sowan ke rumah Dinda karena mbah cerita keadaan Dinda yang sering melamun dan sering sakit.” Semilir angin menjadi saksi pertemuan aku dan mas Bagus, “Din, ibu-bapakku memang melarangku bersamamu tapi itu pun aku tak mengerti alsannya mengapa, aku menghilang hanya untuk berpikir aku butuh waktu, saat itu aku mencoba melupakanmu tapi aku belum bisa, Aku isih tresno marang sampeyan Dinda, Aku jaluk pangapura sing akeh yen nate nglarani atine Dinda, apuranen Din” ucapnya tertunduk menyesali “Injih mas, Dinda pun nyepurani kang mas” kataku penuh keiklasan karena memang aku telah memaafkanya dari dulu dan mencoba mengerti keadaannya hubungan kami pun membaik seperti dulu namun aku rasakan ada yang berbeda entah apa itu.
                                                                        **************
            Waktu berganti, begitupun cerita berganti seiring dengan berputarnya rotasi bumi yang menyebabkan pergantian siang dan malam, mengukir kisah demi kisah menjadi rangkaiang cerita dan menjadi kenangan entah itu indah ataupun pahit. K pandangi wajahku yang telah di rias anggun di cermin tersenyum manis tiba-tiba mbah datang membuka tirai kamarku “Duh… bocah kok ayumen, selamat ya nduk sedilut engkas dadi sarjana, dadi guru mbah bangga marang sampeyan nduk” ucap si mbah menatapku di dalam cermin, iya hari ini aku akan di wisuda menjadi sarjana dan di belakang namaku akan menyangdang gelar Dinda Widyastika, S.Pd. , ku tatap wajah perempuan di depanku meski ia telah sepuh namun diwajahnya masih ada guratan kecantikannya, kecantikan seorang warenggana ketika masih muda mbah memang seorang sinden dan Alm. mbah kakungku adalah seorang seniman Jawa namun beliau telah meninggal ketika aku berumur tiga tahun, sejak mbah kakung meninggal, mbah putri meneruskan mengajar di sanggar budaya pendirian mbah kakung semasa muda tak heran jika aku dapat nembang dengan sangat lancar. Sejak kecil aku telah diasuh oleh mbah putri dan mbah kakung karena ibu dan bapak bekerja diluar Jawa dan menetap di sana sesekali mereka mengunjungiku di sini.
“Nduk, kapan sampeyan nyusul kayak mbak yu mu Linda iku, wes duwe garwo” aku tersentak kaget mbah bertanya seperti itu padaku “Mbah, kula kan tasik nembe lulus kuliah, mengke mawon lah mbah njih, hehehehe” mbah pun tersenyum mendengar kata-kataku.
Terdengar hiruk pikuk bahagia disiang ini. memakai toga itu membuatku merasa bangga terlebih dapat membuat mbah tersenyum semakin melengkapi kebahagiaanku.
“Mbak Dinda..” sapa seorang gadis perparas cantik membawa buket bunga lily, aku mencoba mengingat siapa ia “Mbak Dinda lupa ya? Aku Nania mbak” katanya tersenyum “Nania? Maaf mbak pangling sama sampeyan makin cantik ya sekarang” aku teringat sekarang “Selamat ya mbak, mbak Dinda ini ada titipan dari mas Fikri jangan lupa suratnya dibaca.” Kuterima buket bunga lily yang terdapat sepucuk surat yang terbungus rapi dalam amplop berwarna hijau muda warna kesukaanku, tak kusangka ia mengirim buket ini “Mbak.. Mas Fikri menitipkan buket ini ke Namia karena Mas Fikri tadi pagi ada tugas ke Solo  tapi katanya cuma sementara kok, oh iya mbak, ibu titip salam katanya pingin mbak Dinda sowan ke rumah lagi”
“Waalaikum salam, mbak titip salam balik keibu ya, insyallah jika ada waktu nanti ke sana terimakasih ya Nania buketnya” ucapku bahagia.
                                                                        ********
             Sepuluh tahun wus lumaku tansah ndak simpen rapet njroning kalbu
Ora bisa luntur dening lumaking wektu amerga iku tulisan-tulisan Gusti kang kudu dak lakoni
ora bisa ilang esem manismu ora bakal musna sorot netramu pra dak selaki aku nate nyimpen rasa marang Dinda.
Din.. sak tenane aku tresna marang sampeyan, Apa sampeyan isih gelem ngenteni aku lan kluwargaku sowan menyang omahe sampeyan, Aku kepingin sampeyan sing ngancani urip lan matiku.
            Kubuka surat dari Fikri, tak kusangka ternyata ia selama ini mencintai aku, kami bersahabat sudah lama aku mengenalnya saat SMP ketika SMA kami berpisah dan aku mengenal temannya yaitu Bagus sejak itu hubungan kami semakin dekat. Sekarang aku semakin bimbang mas Bagus juga hendak melamarku.
“Nduk, Dinda..  mbah ngerti iki pilihan sing abot kanggo sampeyan, ana pria loro sing kepingin nglamar Dinda podo-podo baguse, sing siji penguasaha wis mapan lan Bagus,  guru coba sampeyan pilih nganggo ati ojo nganti sampeyan salah pilih amergo iki kanggo selawase” kata mbah saat aku menceritakan isi surat dari Dani namun aku hanya diam.
            Satu minggu sesesudahnya aku memutuskan menyusul ibu dan bapak di Kalimantan, aku juga ada penempatan kerja disuatu sekolah pedalaman di sana, ku langkahkan kaki ku sungguh berat rasanya meninggalkan mbah di rumah sendirian namun mbah selalu mendukungku untuk tetap menerima tawaran kerja itu “Nduk, cah ayu ati-ati ya, mbah bakalan kangen banget karo cah ayu ku tapi wes Dinda kudu tetep budhal, iki tugas mulia nduk” ucapnya tegar membuatku meneteskan air mata “injih mbah, kula bakal cepet wangsul mriki maleh” dan dengan berat hati mbah melepaskan pelukanku.
“Dinda.. sampeyan dak enteni tekamu ing tanah Jawa iki, aku bakal ngenteni jawabmu.”
Kulangkah kakiku, bandara Djuanda Surabaya menjadi saksi perpisahanku, mbah, Fikri, dan Bagus serta jawaban yang masih kusimpan dalam kalbu.